भरतपुर फागुन २४
अभिभावकीय भूमिका बहन गर्ने क्रममा ११५औँ अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवसको अवसर पारेर भरतपुर–७, कृष्णपुरस्थित अङ्कुरम् एकेडेमीले शनिबार प्रारम्भिक बालविकास (इसिडी) र मोन्टेसरी शिक्षासम्बन्धी प्रशिक्षण कार्यक्रमको आयोजना गरेको छ । यसवर्षको महिला दिवसको मुख्य सन्देश ‘गतिशील कार्यान्वयन’लाई आत्मसात गर्दै शिक्षा र सशक्तीकरणमार्फत लैङ्गिक समानतालाई अगाडि बढाउने लक्ष्यसहित भरपुरको पटिहानीस्थि होटेल सोल्टी वेस्टएन्डमा उक्त एकदिने प्रशिक्षण कार्यक्रम सम्पन्न भएको हो ।
कार्यक्रममा सहजकर्ताको भूमिका निर्वाह गरेकी तहप्रमुख सुमन शेर्पा लामाले विश्वभर विविध क्षेत्रमा कार्यरत महिलाको आर्थिक, राजनीतिक र सामाजिक उपलब्धिहरुको स्मरण गर्दै प्रविधिमा महिलाको पहुँच विस्तार गरी महिला सशक्तीकरण अभिवृद्धि गर्ने, लैङ्गिक असमानताको अन्त्यका लागि प्रयास गर्ने र हिंसाजन्य क्रियाकलाप निर्मूल गर्ने लक्ष्यसहित मनाइने महिला दिवसको अवसरमा चितवनको शिक्षा क्षेत्रमा क्रियाशील महिलाहरुको सशक्तीकरणका लागि कार्यक्रमको आयोजना गरिएको बताइन् ।
‘सिद्धान्तदेखि कार्यान्वयनसम्म’ भन्ने मूल नाराका साथ ‘क’ वर्गको विद्यालय अङ्कुरम् एकेडेमीले सामाजिक उत्तरदायित्वअन्तर्गत रहेर आयोजना गरेको उक्त प्रशिक्षण कार्यक्रममा चितवनका विभिन्न पालिकाका मोन्टेसरी स्कुल र अन्य विद्यालयका प्रारम्भिक कक्षामा शिक्षण गर्ने शिक्षक÷शिक्षिकालाई प्रशिक्षण दिइएको विद्यालयका कार्यकारी निर्देशक युवराज पौडेलले जानकारी दिए ।
‘सबै महिला तथा बालबालिकाका लागि अधिकार तथा सशक्तीकरण’ भन्ने नाराका साथ विश्वभर ११५औँ नारी दिवस–२०२५ मनाइरहेको सन्दर्भमा विद्यालयले उक्त नारालाई कार्यान्वयन गर्ने सन्दर्भमा तालिमको आयोजना गरिएको विद्यालयका प्राचार्य सुमन पौडेलले जानकारी दिए । उनले भने, ‘सामाजिक सञ्जालमा शुभकामना दिने र मौखिकरुपमा त्यसलाई लागू गर्ने भन्ने कुरा औपचारिकता मात्र हुने भएकोले त्यसको सही कार्यान्वयनका लागि तालिमको आयोजना गरेका हौँ ।’
तालिमका प्रशिक्षक सुष्मा दाहालले प्रारम्भिक बालविकासको आधार, वृद्धि र समग्र विकास, मोन्टेसरी र अन्य सिद्धान्तहरु तथा बालबालिकालाई बुझ्ने कला, समावेशी शिक्षा, बालबालिकाको सिकाइमा अभिभावकको संलग्नता र शिक्षकको भूमिकाबारे प्रशिक्षार्थीहरुलाई प्रशिक्षित गरेकी थिइन् ।
प्रशिक्षक दाहालले प्रारम्भिक बाल विकासको आधारभित्र सुरक्षित प्रसव, नवजात शिशुको पोषण, उसको सुरक्षा र स्वास्थ्य, संज्ञानात्मक उत्तेजना र पौष्टिक खानाबारे बाबुआमा सचेत रहनुपर्ने बताइन् । प्ले ग्रुप वा प्रि–स्कुलमा प्रारम्भिक बाल्यकाल विकासका महत्वपूर्ण पक्षहरु पार गरेर मात्र बालकालिका प्राथमिक विद्यालय प्रवेशको लागि योग्य हुने उनको भनाइ थियो ।
त्यस्तै, अर्की प्रशिक्षक सावित्री तिमिल्सिनाले प्रशिक्षार्थीहरुले अहिले आफ्ना विद्यालयहरुमा लागू गरिरहेका अभ्यासहरु, स्थानीय स्रोतसाधनको प्रयोग गरेर रचनात्मक र आकर्षक सिकाइ प्रक्रिया सिर्जना गर्र्ने सीप, कक्षाकोठामा सहयोगी सिकाइ संस्कृतिको निर्माण, प्रारम्भिक बाल शिक्षामा नेतृत्व र नवीनताका विषयमा प्रशिक्षण दिएकी थिइन् ।
प्रशिक्षक तिमिल्सिनाले नयाँ विचारहरुको खोजका लागि सुरक्षित वातावरण सिर्जना गर्नु अपरिहार्य रहेको बताउँदै बालबालिकाका प्रारम्भिक वर्षहरुमा हामीले कार्यान्वयन गर्ने नवीनताले उनीहरुलाई जीवनभर सिक्ने र सफलताको निम्ति विविध चरणहरु तय गर्न सक्षम बनाउने बताइन् । उनले भनिन्, ‘प्रारम्भिक बाल विकास केवल समयसँगको तालमेल मात्र नभएर उनीहरुको उत्तम सुरूवात पनि हो,’ ‘नवीन अभ्यासहरुमार्फत बालबालिकाको विकासका समग्र पक्ष समेटिनु आवश्यक छ ।’
उक्त तालिममा शिक्षासँग सम्बन्धित व्यक्ति, विद्यालयका प्राचार्य, शिक्षिकाहरु तथा प्रारम्भिक बाल विकास विज्ञहरु गरी १०१ जनाको उपस्थिति थियो । बालबालिकाको समग्र विकास, समावेशी शिक्षण विधिहरु, मोन्टेसरी शिक्षण पद्दति तथा प्रारम्भिक शिक्षामा नेतृत्व विकासजस्ता विषयमा केन्द्रित रही सहभागीहरुलाई उपयोगी ज्ञान तथा नवीनतम शिक्षण विधिहरु प्रदान गरिएको विद्यालयले जनाएको छ । विद्यालयले प्रारम्भिक बाल शिक्षाको क्षेत्रमा प्रशिक्षितहरुको योगदानले भविष्यका पुस्ताहरूलाई गुणस्तरीय शिक्षा प्रदान गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने विश्वास लिएको छ ।
गुणस्तरीय शिक्षाको प्रवद्र्धन गर्दै शिक्षण प्रक्रियामा नवीनतम सुधार गरी हरेक बालबालिकालाई समान अवसर प्रदान गर्ने लक्ष्यका साथ भविष्यमा पनि यस्ता कार्यक्रमहरु सञ्चालन गर्न विद्यालय प्रतिवद्ध रहेको जानकारी दिँदै विद्यालय सञ्चालक समितिका अध्यक्ष आनन्दबहादुर चन्दले भने, ‘अभिभावकीय भूमिका निभाउने क्रममा महिला दिवसको अवसर पारी प्रशिक्षण कार्यक्रमको आयोजना गरेका हौँ ।’
प्राचार्य सुमन पौडेलले स्वागत तथा कार्यक्रमको लक्ष्य, उद्देश्यबारे प्रकाश पारेको कार्यक्रममा कार्यक्रमको समग्र उपादेयता र समापन मन्तव्य विद्यालयका तहप्रमुख सुमन शेर्पा लामाले गरेकी थिइन् भने सञ्चालक समिति अध्यक्ष आनन्दबहादुर चन्दको सभापतित्वमा कार्यक्रम सम्पन्न भएको थियो ।